کوری داکترو، نویسنده و فعال باسابقه حقوق دیجیتال، میگوید اینترنت امروز دیگر شباهتی به روزهای طلایی دهه ۲۰۰۰ ندارد. او روندی را که «زوال اینترنت» یا به تعبیر خودش enshittification مینامد، مسئول وضعیت کنونی میداند؛ وضعیتی که در آن شبکههای اجتماعی، موتورهای جستوجو و فروشگاههای آنلاین بیش از آنکه به کاربران خدمت کنند، در خدمت تبلیغات و منافع سرمایهگذاران قرار گرفتهاند.
به باور داکترو، اینترنتی که روزگاری فضایی آزاد برای ارتباط، جستوجو و خلاقیت بود، امروز به بستری پر از تبلیغات، محتواهای بیکیفیت و محدودیتهای فزاینده تبدیل شده است. او روند این «زوال» را در سه مرحله توضیح میدهد:
- مرحله اول: پلتفرمها برای جذب کاربران، خدمات باکیفیت و رایگان ارائه میدهند.
- مرحله دوم: کیفیت خدمات برای کاربران کاهش مییابد تا رضایت تبلیغدهندگان و کسبوکارها تأمین شود.
- مرحله سوم: همه منابع صرف سودآوری بیشتر برای سهامداران میشود و کاربران در پلتفرمهایی گرفتار میمانند که عملاً ارزش خود را از دست دادهاند.
نمونه بارز این چرخه به گفته او، فیسبوک است که ابتدا محلی برای ارتباط با دوستان و خانواده بود اما امروز به انبوهی از تبلیغات و محتوای بیاعتبار بدل شده است. موتور جستوجوی گوگل نیز بهجای نمایش بهترین وبسایتها، بیشتر به سمت تولید محتوای ماشینی و بیکیفیت رفته است.
داکترو تأکید میکند که این وضعیت اجتنابناپذیر نبوده و نتیجه سیاستهای ضدمقرراتی و قدرتگیری انحصارات است. به اعتقاد او، راه برونرفت از این چرخه، بازگرداندن رقابت سالم، وضع قوانین سختگیرانهتر در حوزه حریم خصوصی و ایجاد امکان مهاجرت آزاد کاربران بین پلتفرمهاست.
او پیشنهاد میدهد کشورها با ایجاد قوانین جدید، شرکتها را ملزم کنند که کاربران بتوانند دادهها و ارتباطات خود را بدون مانع به پلتفرمهای رقیب منتقل کنند. به این ترتیب، کاربران ناچار نخواهند بود بین ارتباط با دوستان و انتخاب سرویس بهتر یکی را قربانی کنند.
داکترو در پایان تأکید میکند: برای مقابله با بحرانهای جهانی از تغییرات اقلیمی تا اقتدارگرایی، به اینترنتی آزاد، رقابتی و متنوع نیاز داریم؛ اینترنتی که دوباره در خدمت کاربران باشد، نه شرکتهای انحصارگر.
/خبر انلاین
